یکی از موضوعاتی که پیرامون معاد مطرح است، جسمانی یا روحانی بودن آن است. بطور عمده معتقدین به معاد به سه دسته تقسیم می شوند:
۱. گروه نخست عموم فلاسفه و پیروان حکمت مشاء هستند که فقط قائل به معاد روحانی می باشند. از نظر آنان پس از مرگ، صورت و اعراض بدن انسان نابود می شود و آنچه باقی می ‌ماند روح انسان است که به عالم مجردات باز می گردد و در آن جهان یا بهره مند از لذت های معنوی می گردد یا دچار عذاب های روحانی!
۲. گروه دوم عموم متکلمین و فقهاء و اهل حدیثند که معاد را فقط جسمانی می دانند زیرا روح در نظر آنان همچون جسم لطیفی است که در بدن جریان دارد مانند جریان آب در گل یا جریان آتش در ذغال!
۳. گروه سوم از جمله بزرگان حکماء و مشایخ عرفاء و جمعی از متکلمین مثل غزالی و کعبی، راغب اصفهانی و بسیاری از علمای شیعه مثل شیخ مفید و شیخ طوسی قائل به معادی روحانی و جسمانی هستند و معتقدند که نفس مجرد آدمی در روز رستاخیز به بدن خاکی وی باز می گردد. (بیشتر…)

انقلاب فرهنگی، از واژه هایی است که بعد از انقلاب اسلامی ایران در محافل فرهنگی سیاسی، بسیار از آن یاد می شود و نهادها و سازمان های بسیاری آن را سرلوحه فعالیت های حوزه خود قرار می دهند، حتی شورایی نیز در این زمینه تشکیل گردیده است. (بیشتر…)

نوشته حاضر به ارایه فهرست آیات اقتصادی و فرهنگ موضوعی اقتصاد در قرآن کریم می پردازد. بر اساس این پژوهه، شماره آیات اقتصادی به ۱۱۴۳ مورد می رسد که در ۱۰۱ سوره آمده است و می تواند بعنوان منبعی برای اقتصاد پژوهان و علاقمندان به مباحث اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد. این نوشتار، در سال های پیش از انقلاب و در پایان دهه چهل بصورت فردی و با نبود امکانات پژوهشی حاضر، ولی با دقت تمام بر همه آیات قرآن کریم نگاشته شده است. روش حضرات معصومین در اقتصاد، معامله اموال، مفسدان اقتصادی، کنگره اقتصادی، فشار اقتصادی، آرایش اقتصادی، عذاب اقتصادی، انفاق، بخل و ربا برخی از موضوعاتی است که فرهنگ موضوعی اقتصاد آن را ارایه می دهد. (بیشتر…)

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) نخستین خطری که انقلاب را تهدید می نمود، نفوذ عوامل بیگانه و منافق در دستگاه های انقلاب و سیستم مدیریتی و اجرایی آن و عملکرد ضعیف کارگزاران و مدیران انتصابی بود. اینجانب با توجه به مسئولیتی که در آن زمان داشتم بطور جدی با این خطر مقابله می نمودم که نوشتار حاضر دربردارنده بخشی از آن فعالیت ها می باشد.
یادداشت نخست که در پاسخ به مقاله درج شده در روزنامه کیهان وقت می باشد برای زمانی است که بنده مسئولیت امام جمعگی شهر اسفراین و تصدی کلیه امور این شهر را بر عهده داشتم و بطور قطع با افراد نفوذی در دستگاه های انقلاب مانند جهاد سازندگی مقابله می نمودم.
نوشته دوم که گزارشی از سیستان و بلوچستان می باشد نتیجه تحقیقی است که از این استان بویژه شهر زاهدان داشته ام و نوشته سوم پاسخی است به درخواست شورای نگهبان که نسبت به شرایط نامزدان نمایندگان مجلس شورای اسلامی استفسار شده است. (بیشتر…)

خلود و دائمی بودن آتش دوزخ برای آهل آن از بحث های مهم و پیچیده ای است که همه اهل دیانت بخصوص مسلمانان را همواره به خود مشغول داشته است. از متکلم، فیلسوف، عارف، مفسر و فقیه گرفته تا مردم عادی کوچه و بازار، همگی این پرسش را برای همیشه از نهاد و درون علمی و عادی خود دارند که آیا در واقع خداوند مهربان، بندگان گناه کار را برای همیشه در آتش آخرت می سوزاند؟ و آیا برای ابد، تا خدا خدایی می کند، بدون مدت و زمان و بی آنکه رنگ و بوی حد و مقداری یافت شود، آنان را به آتش می افکند؟ یا چنین نیست و تنها برای مدت زمانی، حال کوتاه باشد یا طولانی، گناه کاران را تأدیب و تنبیه می نماید و سپس آنان را از عذاب می رهاند و راحتی آنان را فراهم می سازد. (بیشتر…)

عرفان چیست؟ عرفان، دنیای پر رمز و راز و پیچیده ای است که در جهان امروز از ریشه های ناب خویش بسیار فاصله گرفته و هم اینک با چالش ها و آسیب های بسیاری روبرو شده است.
با توجه به استقبال گسترده ای که پویندگان راه حقیقت از معارف عرفان موجود دارند ضرورت بازشناسی آسیب های عرفان رایج بیش از پیش خود را نشان می دهد.
نوشتار حاضر، تفاوت های علم اخلاق را با علم عرفان بررسی می کند و بویژه کمال خواهی اخلاقیان را به نقد می کشد و بر این نکته تاکید می کند که: «یک دیار آباد بس است». (بیشتر…)

انسان، همواره در تلاش بوده است تا خود را هرچه بیشتر بشناسد و به شناختی دقیق تر از برون و درون و زوایای پنهان جسم و روح خود دست یابد. تأملات فلسفی و تلاش های تجربی در این زمینه بسیار بوده است و مجموع مطالعه بر چیستی انسان سبب پیدایش نظریه های مختلف و مکتب های بسیاری گردیده است که در عصر ما رویکردی مادی گرایانه به انسان بیش از پیش خود را نمایانده است.
کتاب حاضر با بررسی دیدگاه ماتریالیسم (مادیگرایان) به انسان به نقد و بررسی فلسفی آن می پردازد. همچنین بحث از آغاز آفرینش انسان موضوعی است که ذهن کاوشگران را به خود مشغول داشته و در آن میان، نظریه داروین از شهرت برخوردار گردیده است که این کتاب به تحلیل علمی و فلسفی آن می پردازد. (بیشتر…)

چیستی تاریخ و تأملات فلسفی در این حوزه، ذهن برخی از فلسفیان را به خود مشغول داشته است.
زمان و حرکت سیال آن دو چهره گویا از ظهور و بروز هستی ثابت و استوار است که تازگی و حیات نو، ظهور سیال آن می باشد. تاریخ بستر ثابت ظهور تازگی های هستی است؛ آن هستی که در ناسوت سیال است و دو چهره ثابت واقعی و گذرای تدریجی دارد. چهره ای از آن زمان است که ظرف تحقق آن جان هستی و چهره ای دیگر که ظرف ثبات و بقای عینی آن است، ربوبیت دائمی را می طلبد و اینگونه است که انسان می تواند به حیات و به زندگی گذشته خویش و دیگران بیندیشد و از خود آغاز کند و از چهره های ثابت، ظهورات گذرا را دنبال نماید و گذشتگان قافله تاریخ را همچون شخصیت خود در نظر آورد و مورد خطاب قرار دهد و خود و جامعه را زنده ببیند و یأس را از خود دور سازد و بدون هیچ تکراری تازگی ها را دنبال نماید و همواره به تلاش و شور و شعور بیندیشد و فعالیت نماید. (بیشتر…)

حادثه سقیفه و قیام عاشورا دو سرفصل مهم در طول تاریخ اسلام می باشد که پی آمدهای آن با سرنوشت همه مسلمانان گره خورده است. با این حال، باید پرسید؛ چرا مسلمانان به تحریک گروهی، از ولایت دست کشیدند و حوادثی خونین و فاجعه بار را مرتکب گشتند و حاضر شدند در صحرای کربلا نیز مصیبتی سهمگین را به فرزندان پیامبر اکرم (ص) وارد آوردند. از طرفی دیگر، چرا حضرت امیرمؤمنان (ع) سکوت را پیش گرفتند و چرا ذوالفقار را از نیام بیرون نیاوردند و آن را فصل الخطاب نساختند؟! (بیشتر…)

اندیشه انسان در طول تاریخ بشر، تحولات گوناگونی را به همراه داشته که ساختار و شاخص آن، تشکیل فلسفه و برداشت و جهان بینی انسان از پدیده های هستی بوده است. از پیچیده ترین این اندیشه ها را می توان در فلسفه دنیای اسلام دید که فراوانی افراد و افکار متفاوت و مکتب ها و دوره های گوناگون آن چشم گیر است. نوشتار حاضر به بررسی اندیشه ای نو ظهور از این سلسله می پردازد که پس از مکتب نو صدراییان که به احیای مکتب فلسفی ملاصدرا پرداختند، با تحلیل و نقد این مکتب، داده های متفاوتی را با تکیه بر عقل خردگرا و شهود خردپذیر و نفی اندیشه های خر ستیز ارایه داده و در این میان، تنها در صدد ارائه مبانی تازه این مکتب است. (بیشتر…)