ماهیت کار
عکاسان، تصویرهایی را تولید و حفظ می‌کنند که منظره‌ای را به تصویر می‌کشد، داستانی را بازگو می‌کند یا حادثه‌ای را ثبت می‌کند. برای خلق عکس‌هایی با کیفیت تجاری، عکاسان باید تخصص فنی و خلاقیت را با هم داشته باشند. ایجاد یک تصویر موفق نیاز به انتخاب و ارائه سوژه‌ای با توانایی تأثیرگذاری خاص و انتخاب تجهیزات مناسب دارد. به عنوان مثال؛ عکاسان ممکن است با نورپردازی ظاهر یک سوژه را تقویت کنند و یا با تار کردن پس زمینه توجه بیننده را به جنبه خاصی از تصویر معطوف کنند.
امروزه،‌ بسیاری از دوربین‌های عکاسی شرایطی مانند سرعت دیافراگم و بازی دریچه نور را خود بخود تنظیم می‌کنند. آنها همچنین به عکاس اجازه می‌دهند تا این تنظیم‌ها را بصورت دستی انجام دهد تا بتواند به خلاقیت و کنترل فنی بالاتری بر روی فرایند تصویر برداری دست یابد. علاوه بر دوربین‌های خودکار و دستی، عکاسان از مجموعه‌ای از فیلم‌ها، عدسی‌ها، و تجهیزات از فیلترها، سه پایه‌ها و فلاش‌ها گرفته تا وسائل نورپردازی خاص استفاده می‌کنند.
عکاسان یا از دوربین‌های معمولی رایج و یا از دوربین‌های جدید دیجیتال که تصاویر را به صورت الکترونیکی ثبت می‌کنند استفاده می‌کنند. یک دوربین عکاسی معمولی تصاویر را بر روی یک فیلم هالید نقره ثبت می‌کند که باید چاپ شود. بعضی عکاسان فیلم خود را برای پردازش به لابراتوار می‌فرستند. فیلم‌های رنگی برای پردازش و چاپ نیاز به تجهیزات گران‌قیمت و شرایط ایده‌آل دارند. دیگر عکاسان، به خصوص آنهایی که از فیلم‌های سیاه و سفید استفاده می‌کنند یا نیاز به جلوه‌های ویژه دارند،‌ ترجیح می‌دهند که عکس‌هایشان را خودشان پردازش و چاپ کنند. این عکاسان باید برای کار کردن با یک تاریکخانه مجهز یا نرم‌افزار مناسب برای پردازش و چاپ دیجیتالی مهارت فنی لازم را داشته باشند.
امروزه، پیشرفت‌های اخیر در فناوری الکترونیکی، ایجاد و اسکن کردن فیلم‌های استاندارد ۳۵ میلی‌متری و دیگر انواع فیلم و استفاده از اسکنرهای مسطح رومیزی و لابراتوارهای فتوفینیش برای ایجاد تصویرهای دیجیتالی قابل خواندن توسط رایانه را برای عکاسان میسر ساخته است. پس از تبدیل فیلم به تصویر دیجیتالی، عکاسان می‌توانند تصاویر را ویرایش کرده و به جاهای دیگر بفرستند که این کار تهیه و انتقال تصویر را از مکان‌های دور، راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند.
عکاسان همچنین با استفاده از رایانه‌ها و نرم‌افزارهای تخصصی می‌توانند برای ایجاد جلوه‌های مورد نظر، تصاویر دیجیتالی و یا اسکن شده را دستکاری یا تقویت کنند. این تصاویر، مانند موسیقی، بر روی سی‌دی قابل ذخیره سازی می‌باشند. فناوری دیجیتال همچنین تولید تصاویر بزرگتر، رنگی‌تر و دقیق‌تر را برای استفاده در آگهی‌های تبلیغاتی،‌ هنر عکاسی و تحقیقات علمی ممکن ساخته است. بعضی از آنها از این فناوری در ساخت تابلوهای تبلیغاتی به روش الکترونیک استفاده می‌کنند. از آنجایی که امروزه بیشتر کارهای عکاسی نیاز به فناوری رایانه‌ای دارد، عکاسان باید از نرم‌افزار ویرایش رایانه‌ای دانش کافی و کاربردی داشته باشند.
بعضی عکاسان در مقوله‌هایی مانند چهره و یا عکاسی تجاری و صنعتی، علمی، خبری یا هنرهای زیبا متخصص می‌شوند. عکاسان چهره از افراد به صورت فردی یا گروهی عکس می‌گیرند و اغلب در استودیوهای شخصی خودشان کار می‌کنند. بعضی در تصویر برداری مجالس ازدواج یا مراسم دانشگاهی تخصص دارند و در محل مراسم کار می‌کنند.
عکاسان تجاری و صنعتی، از سوژه‌های گوناگونی مانند ساختمان‌ها، مدل‌ها، کالاهای فروشی،‌ هواپیماها و مناظر عکس می‌گیرند. این عکس‌ها در رسانه‌های مختلفی مانند کتاب‌ها،‌ گزارشات،‌ تبلیغات و کاتالوگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. عکاسان صنعتی، اغلب از تجهیزات،‌ ماشین آلات، تولیدات، کارگران و صاحب منصبان شرکت‌ها عکس می‌گیرند. این عکس‌ها سپس در تجزیه و تحلیل پروژه‌های مهندسی،‌ تبلیغات یا ثبت گسترش و کاراندازی تجهیزات مانند نصب تأسیسات اسکله بکار می‌روند. این نوع عکاسی معمولا در محل انجام می‌شود.
عکسان علمی با استفاده از دانش تولید کنندگان علم،‌ داده‌ها و پدیده‌های علمی و پزشکی را به تصویر کشیده و ثبت می‌کنند. آنها معمولا در زمینه‌های علمی مانند مهندسی، پزشکی،‌ زیست شناسی و شیمی ار دانش اضافه بر عکاسی برخوردارند. گروه جدیدی از عکاسان که به آنها فتوژورنالیست (عکاسان خبری) نیز گفته می‌شود، از مردم،‌ مکان‌ها،‌ رویدادهای ورزشی، سیاسی و اجتماعی که ارزش خبری داشته باشند برای روزنامه‌ها، ژورنال‌ها، مجلات و تلوزیون عکس می‌گیرند. بعضی از آنها حقوق بگیر هستند و بعضی دیگر که به آنها عکاسان آزاد گویند به صورت شخصی کار می‌کنند. عکاسان هنرهای زیبا، عکس‌های خود را به عنوان کارهای هنری می‌فروشند. آنها باید علاوه بر کارایی فنی، دارای استعداد و خلاقیت هنری نیز باشند.
عکاسان آزاد با شرکت‌های خاصی که ذخایر عکس را نگهداری می‌کنند قرارداد می‌بندند و امتیاز عکس‌های خود را به آنها داده و یا در مورد خاصی سفارش عکس می‌گیرند. این شرکت‌ها نیز به نوبه خود امتیاز استفاده از این عکس‌ها را به دیگر شرکت‌ها و مجلات می‌فروشند.

محیط کار
محیط کار برای عکاسان بسیار متفاوت می‌باشد. مثلا افراد استخدامی ساعت‌های معینی را کار می‌کنند درحالیکه عکاسان خبری ساعت‌های طولانی و نامنظم کار می‌کنند و باید همیشه گوش به زنگ باشند. بسیاری از عکاسان به صورت نیمه وقت کار می‌کنند. عکاسان چهره معمولا در استودیوهای خودشان کار می‌کنند، اما ممکن است برای گرفتن عکس از مشتری در محل خاص خودش مانند مدرسه،‌ دفتر شرکت یا منزل شخصی مجبور به طی مسافتی طولانی باشند. عکاسان خبری و تجاری به دفعات مجبور به جابجا شدن در منطقه، مأموریت شبانه و یا مسافرت به مکان‌های دور برای مدت طولانی می‌باشند.
بعضی از عکاسان، به ویژه عکاسان خبری که حوادث، بلایای طبیعی،‌ آشوب‌های شهری و درگیری‌های نظامی را پوشش می‌دهند،‌ در شرایط سخت و حتی خطرناک کار می‌کنند. بسیاری از عکاسان باید ساعت‌های طولانی در هر نوع آب و هوایی منتظر بمانند تا یک حادثه (مثلا ماه گرفتگی) رخ دهد و یا در حالیکه تجهیزات سنگینی را حمل می‌کنند بایستند یا مسافت‌های طولانی را طی کنند. عکاسان خبری معمولا برای تحویل دادن به موقع سفارش تحت فشار قرار دارند.
کسانی که به صورت شخصی کار می‌کنند آزادی عمل بیشتری دارند اما در عین حال درآمد ثابتی نداشته و دائما برای یافتن مشتری جدید تحت استرس می‌باشند. بعضی از آنها برای بازاریابی از کمک یک همکار استفاده می‌کنند.

فرصت‌های شغلی
اکثر عکاسان به صورت شخصی کار می‌کنند. دیگران به صورت استخدامی یا قراردادی برای رسانه‌ها، شرکت‌های تبلیغاتی و صنایع مشغول به کارند. اکثر فرصت‌های شغلی برای عکاسان در شهرهای عمده و بزرگ می‌باشد.

آموزش و ادامه تحصیل
اکثر کسانی که عکاسان را به خدمت می‌گیرند به دنبال کسانی هستند که از تخیل بصری بالایی برخوردار بوده و علاوه بر درک بالا، از فن عکس‌برداری، خلاقیت خوبی نیز داشته باشند. کار در زمینه‌های خبری، صنعتی و علمی عموما نیاز به تحصیلات دانشگاهی دارد. کسانی که کار چهره و یا به صورت آزاد کار می‌کنند باید کارایی حرفه‌ای بالایی داشته باشند و فرقی نمی‌کند که این توانایی را از طریق تحصیلات رسمی، کار تجربی و یا حرفه‌ای به دست آورده باشند.
دروس پایه عکاسی شامل تجهیزات، فرایندها و تکنیک‌ها می‌باشند. دیگر دروس شامل طراحی و ترکیب بندی است. علاقه مندان به عکاسی می‌توانند مشترک مجلات عکاسی شده،‌ به کلوپ‌های عکاسی بپیوندند و یا در تابستان‌ها و یا به صورت نیمه وقت برای روزنامه‌ها و عکاسی‌ها کار کنند. عکاسان آزاد برای اینکه بتوانند در صحنه رقابت باقی بمانند باید سبک عکاسی خاص خودشان را داشته باشند و با دادن عکس‌های مجانی به مجلات و شرکت‌های تبلیغاتی خود را به صحنه حرفه‌ای وارد کنند. آنها باید مجموعه خوبی از نمونه کار داشته باشند.
عکاسان باید بینش، توانایی هنری و هماهنگی مناسب دست و چشم داشته باشند. عکاسان می‌بایست با حوصله و دقیق بوده و توجه کافی به جزئیات داشته باشند. از آنجایی‌که عکاسان دائما با مشتری‌ها،‌ طراحان گرافیکی و یا متخصصان تبلیغات و انتشارات سروکار دارند، باید توانایی کار با دیگران را داشته باشند. آنها باید از نرم‌افزارها و وسائل رایانه‌ای نیز برای تهیه و ویرایش تصاویر به اندازه کافی سر رشته داشته باشند. عکاسان تجاری و هنری باید خلاق و مبتکر باشند. عکاسان خبری علاوه بر توانایی بالا در تصویربرداری،‌ باید از داستان سوژه نیز اطلاعات کافی داشته و عکس‌های مطابق با داستان بگیرند. آنها باید درمورد گرفتن عکس‌های مناست تصمیم گیرنده بوده و برای گرفتن آنها سرعت عمل کافی داشته باشند.
عکاسان آزاد باید توانایی و شم تجاری داشته باشند و بتوانند مجوز عکس‌برداری از مکان‌های حفاظت شده و چاپ عکس افراد را بدست آورند.

چشم‌انداز آینده
از آنجایی‌که این شغل برای بسیاری از مردم دارای جاذبه بوده و به صورت آماتوری و تجربی نیز قابل انجام است، رقابت کاری در این رشته بسیار زیاد بوده و بیشتر هم خواهد شد. تعداد علاقه‌مندان به عکاسی تجاری و خبری بیش از فرصت‌های شغلی موجود می‌باشد. کسانی که خلاقیت بیشتری داشته و توانایی تجاری و قدرت پیشرفت با فناوری روز را دارند دریافتن کار و سفارش موفق‌ترند. توانایی‌های جنبی مانند کار با رایانه نیز در موفقیت عکاسان در آینده بسیار مؤثر خواهد بود.
با رشد جمعیت دنیا،‌ فرصت‌های کاری برای عکاسان چهره بیشتر خواهد شد و با افزایش تعداد مجلات و ژورنال‌های الکترونیکی در اینترنت، سفارش عکس‌های دیجیتالی افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر این امکانات دیجیتالی به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا عکس‌های حرفه‌ای مورد نیاز خود را بدون نیاز به عکاسان تهیه کنند.

میزان درآمد
درآمد میانگین برای عکاسان درسال ۲۰۰۰ در ایالات متحده ۲۲۳۰۰ دلار در سال بوده است. به علت گرانی تجهیزات و مواد مورد نیاز عکاسی، کسانی که به صورت آزاد کار می‌کنند، درآمد خالص کمتری نسبت به افراد حقوق بگیر دارند (البته این امر احتمالا در مورد استودیوهای عکاسی چهره در ایران صادق نمی‌باشد). بر خلاف عکاسان تجاری و خبری،‌ عکاسان هنری شانس کمتری برای درآمد زایی مستقل و دائمی دارند.